A peek behind women in disadvantaged situations

A peek behind women in disadvantaged situations

Over the course of quite a few years I was working as a field-worker for an organization called ‘Focus on Education’. The work involved visiting far away places mostly in India, but also in Gambia. Places where the local people had no access to schools, places where people used their traditional knowledge.

I remember which feelings I derived from being with musahar and dalit girls in a place near Varanasi, India. Those young girls and their parents were stuck in a job where they remove faeces. Or, just; stinking piles of human shit. The girls were, and still are, given a change to change their life’s direction.

Being a traveler, I decided to go by at Marie-Lou Barboza, a nun who runs a shelter for musahar and dalit girls. Mary-Lou is in close contact with the two people I work voluntary for.

Dalits are called ‘untouchables’ and are way below the social system, not part of any caste. Musahars are called ‘rat eaters’ and a most marginalized group in India.

Musahars being the most disadvantaged group in the entire Indian community, they suffer most from all there is to suffer in India. They are descends from a nomadic group, never to be perched somewhere for long. Neither have they been part of a community and therefore they did not receive any schooling. The activity as catching rats long ago having abandoned they have, coming from nomadic descent, no skills other than herding pigs, collecting wood and producing plates made of tree leaves. These things are no longer in high demand in a modernized India. Being discriminated against they work in the least favorite jobs like agricultural laborers, stone-cutters or they shovel shit.

 

They often go without work for well over half a year on end. Of course, through proper training they could learn another profession, if it was not that they are banned in many schools. Simple because they fall out of the caste system. Partly because of this its much more difficult to measure a disciplined lifestyle, and they rather opt for freedom, not thinking of the day ahead.

There is opposition to make poor dalit and musahar girls strong against a society that sees them as scum. Opposition by their own families even. The young girls are strangely looked upon, thinking they want to be converted into a complete different lifestyle. The family of girls are often suspicious that the children are taken away or converted by the nuns discretely dressed in sari’s. The Indian government doesn’t undertake much against the exploitation of this caste. It is even so that the government actuate laws against removing poo and cleaning septic tanks, one of the most humiliating chores, and meanwhile having a dalit or musahar woman emptying their toilet or tank.

A society where demands are changing, even parental point of views

Without the help of government, but interceded by non-profit organizations musahar and dalit girls are given a place outside their family to change their way of life. A chance of having their way of thinking transformed, a chance of learning other skills with which they can earn money in a society where demands are changing. The girls are offered such a chance, yet have to accept such a change themselves.

While many girls can not always live up to the newly learned when they go back to their families, they will apply it themselves once they start a family. Suddenly being back at their family home others will often looked down on them. After returning from this course, which takes about a year, they have indeed changed.

With a ridiculous sneer they are now called ‘madam’. ‘Madam’ because others think such girls are suddenly high-society with her new manners and other customs. Their fathers gather at the tea stall to chat about their daughters, how bold and tough and stubborn they have become and whether they should allow it: obedient daughters living with other women to let them transfer to arrogant daughters?

The mothers of the young girls have another point of view. They want to give their daughters a better life than they have had and still have. To see their daughters go to a shelter where they are taught and re-educated by Catholic nurses they see a change within them when their daughters come back home.

Rights of every human, also for a girl

Here the girls learn awareness of their rights and accountability. They learn that it is not stupid to be born a girl. They learn to act against oppression, against drugs and against a poor diet. A poor diet affects the brain capacity and through a better diet much more could be achieved.

When the course starts many girls want to cooperate only when they first are given sugar and sweets. Sugar and sweetness however comes only in the form of righteous, congruous, love and attention without wanting anything in return. These girls are taught to stand up for their human dignity, to build self-esteem. The girls are even taught to be the leading force in their relationship, because often her partner will not do so. In his ignorance he wants a big family, he goes to the fake shaman for a sore arm and he needs to chew light drugs for his daily stimulation needs, as he is in a terrible mind-killing job too. The girls are taught how society is structured, how social customs works and its religious experience within. All this in order the girls can make a better choice for themselves; whereby they can keep the good of their own culture and can select and reject the bad.

A very positive thing in their society is that the balance between man and woman is much more balanced and the ties within the family are strong. Though this sometimes causes the girl to return home when she is needed to help with tending the pigs or nursing her brothers and sisters.

 

Why is it that women are the force behind so many societies?

Being it summer the girls have gone back home and I meet only one who stayed behind. That’s Usha. She is a girl who is still in the shelter run by the nurses. One of the nurses is a strong, bolt and terrific empowering dalit woman. Usha, however, is a very shy, beautifully young girl and she was bound to be married. The dowry to her future husband should be a buffalo and a gold chain. Her father has a total of five daughters, none of them possessing even such a simple thing as a gold nose-ring. He can not afford this. Usha’s father asks the sisters to recommend him about this matter, and asks if Usha can continue to live in this shelter. Unfortunately, that is not a possibility. The shelter is not set to such demands and that’s simply not how things work. ‘Things’ like life itself, growing up, taking off.

The course lasts 10 months and here the girls are inserted in a sort of pressure cooker. The girls learn to build self-confidence in order not to be repeatedly suppressed. They are taught to believe in themselves, to do away with the conviction that a life in poverty and a life of inferiority is their destiny. They’re taught to allow themselves to make a choice; to ignore or give up the habits and practices that makes them ‘unacceptable’ musahar- or dalit caste girls for the outside world. In short, they are given a re-education. Because their mothers were unable to do so, a lack of ignorance and incompetence simply because they did not know how to do it.

Meanwhile, Usha’s situation is reconsidered. She, her father and the nuns of the shelter agree that she can remain a few months. She will take care of the three cows. This way Usha can earn some money with which she can buy a sewing machine, something her father initially just asked for. With a sewing machine Usha can generate her own income and can marry a better man. One who sees more in Usha than a gold chain and a buffalo.

The parents of these children do have work but very irregular.

There is a law that says ‘at least 100 days of work a year’. It seems a good deal, it makes work possible for the poorest, sometimes earning not more than 50 euro-cent a day with jobs like hammering stones to small pieces or picking rags. But for the ‘100 days of work a year’ they must be enrolled in the nation register, otherwise the municipality can not trace them.

 

Often they are not registered and can not even register because they are banned from those agencies, only because of their origin. For them, there is no such thing as a permanent job that requires daily work. Their work consists mainly of cutting wood, carrying generator lamps in a wedding procession, baking stones, hitting rocks into small pieces, gathering tree leaves to make plates from, cleaning floors, unloading toilets, fattening pigs and some drive bicycle rickshaws, on a hired bicycle.

Caste your eyes down, and carry on…

Clearing of faeces is one of the most humiliating chores that exist and thus done by the lowest caste. They have to carry on with their lives in abject poverty where there is no place for a toilet, let alone a house. Health-care does not exist for them. No entry in the birth register which lapses the help from the government, a very small help anyway. Schooling is unknown, work irregular, poorly paid and dirty. They are not allowed to enter public buildings, they should not pray in temples and certainly not touch or look at higher caste. Yet higher caste have no qualms about abusing their work force. Higher caste have no scruples about using their services. They have no problems with products made by dalit hands, higher caste even eat from plates touched by lower caste! Higher caste remain in a high position and this is partly achieved to let dalits and mushars continue to exist as untouchables.

Approximately 1.3 million dalits in India are mostly women and they try to keep their families afloat by cleaning toilets. Not just toilets.

I imagine a few brains producing thoughts like: “Why they always have too many children? Let them start to think about family planning first.” With two children to care for the living is perhaps cheaper, children could even go to school. But here’s precisely the problem, because these women have had no education they don’t know any better. They aim high: more children is more hands to help. There’s a great chance that a child dies and by having more children they keep the balance higher. That way their chances are better thus their own livelihoods are more secured.

Imagine you doing it

Removing excrement from dry toilets and manholes is done with very simple tools such as a piece of cardboard, buckets and baskets lined with bags to prevent dripping when the baskets are carried away on their heads.

The idea is to get girls so far as to participate in the course offered to them. This has nothing to do with converting or negative discrimination but with a better position in society. Marie Lou, one of the sisters, begins with counseling the parents of the girls. They are often suspicious and it takes quite a long time to get their approval.

The children of each caste needs, of course, to go to school, but this isn’t happening at all. A school is often far away from their village. The girls are discriminated against and hereby often fall out of the school system. The children are called ‘rat-eaters’ and be looked down on for doing such. Also teachers join in and discriminate against them. Apparently, one of the tasks of teachers is that they have to find their own students. Strangely, the children who are of a ‘school-age’ but not attending class must be ‘spotted’ by the responsible teacher. This, if it would already be done, is impossible because most girls are not registered in the birth register.

It goes further than not attending schooling alone; there are no ration cards (still existing in India), they do not own land and they live in flimsy houses that can be broken down within the hour by government order. Something which happens regular.

The girls sometimes are offered jobs from people outside. But they often don’t want to be separated from their home to go live at the place of work. They miss their parents and surroundings too much. Some parents are very worried that their child perish to malpractice or might be secretly employed in prostitute, or simply disappears all together. This happens and the parents are afraid that it will happen to them too. More grown-up girls are able to get a job that is paid just enough to support themselves, especially in their own community.

The kind of jobs these girls have now is sewing edges underneath the rim of sari’s and embroider handkerchiefs. Their income is not much but they get a clue that they have revenues with sewing where in comparison chatting and doing nothing brings nothing.

The shelter provides a home to girls about 14 to 18 years in age. Some of them have been married at the age of 12 but are not yet active as a wife (they only become active after about 3 years. Then they will live with their domestic partner and his family. Meanwhile one of the lessons she receive is sewing). I discover that a sewing-course is extremely useful, necessary and self-sufficient. Many women and girls can not get a thread through a needle, they don’t have a clue about how to repair their own clothes. This way much of their damaged clothing is used as sanitary napkins. And so, naturally, much unusable clothes ends on the street (and in the stomachs of cows). An unnecessary form of waste. A sewing course is therefore useful and can give the girls a source of income with which they provide their own livelihood. Besides gaining confidence in their own skills they go on kind of school-trips where they learn to communicate with other people, another form of achieving self-assurance. The girls believe in witch-craft, superstition or practices based on deception, and they spend their money to eliminate an evil spirit or a possessed body and mind. This may lead to the loss of goods, for example goats, given to the shaman or swami where they seek help.

It’s often seen on television when a fake swami is on the run after having mercilessly cheated complete villages. When the girls have pain in their arm, they think this is due to ‘the evil eye’, or to be possessed and instead of going to a government hospital (where they are often refused anyway) they choose eradication of their pain. They are taught a little about natural medicine, and the garden around the shelter is full of herbs, plants and trees.

 

Furthermore, there is a lot of alcoholism and many girls, like their parents, are addicted to the local narcotics. These are often substances of tobacco, mixed with limestone and fictile gum pressed in their cheek cavity and against gums. Some take not less than five different types of drugs and do everything to satisfy their addiction; they climb over the walls of the compound, they break open people’s petty box for a few coins, or they flee in the night to go home. Back in the safe but ignorant arms of their mother while the sisters are chasing them worriedly in a rickshaw through the night.

Working as a manual scavengers is a regularity in India. Both by parents and their daughters. Their income is low and they have irregular work orders yet to be able to do this kind of work one better be drunk. And so half their money is already spent.

 

I would have ‘loved’ to see people at work and come back with photographs for the organization I work voluntary for. But it appears to be impossible to go to a village where the women are busy with their work as manual scavengers. Where Mary Lou is already looked down on suspiciously, what will they think of me? Besides the fact that it is very disrespectful to plop right at their dirty work with a huge camera. To come timidly because of our cultural differences and to leave elated because of the beautiful pictures and quick contacts I’ve made.

“But why? Why?” I ask Marie Lou ‘Let the musahar and dalits have themselves suppress and humiliate?” “They are rebelling”, says Marie Lou, “but it still has to go a long way. They will resist perfectly well but since they are álways oppressed, álways being subject to denial of basic needs, when they stand up for themselves and then kicked back, you quickly unlearn to resist.” Fortunately the nuns where I am now, together with people unselfishly committed to this cause are preparing dozens dalit- and musahar girls -annually- ready for equality in society.

After the tea break Marie Lou goes to church but before she’s off she gives me a quick introduction with the people who have their house made with findings of waste. They are dalits and live right next to the shelter, along the road, which is illegal and the government regularly breaks their dwellings down.

There is a woman making plates from leaves, 100 plates for less than a euro. For this, she must first find the leaves, then grabs them, carry them home, put the leaves together with small, thin twigs and then clean them. Much of the work done by ‘untouchable’ hands is purchased by someone who is above them in the caste system, and all of a sudden it is not averse to touch their work.

 

Once people find out that I take pictures, everyone comes running to me, calling me to their plastic housing. A young man with a deformed body is huddling on a charpoi -a bed made of rope and wood- with his son lovingly under his arm. His young wife comes running to the her family when she finds out I’m portraying them. She wants to be part of it. She looks a bit ‘wild’ and I am told she is mentally slow and married off to a heavily disfigured man who is working as a sweeper. His eyes are speaking lustrous of an inexhaustible strength and proud. He’s happy, I can not conclude otherwise.

And I feel the exact same when I say goodbye to the woman who showed me around, a powerful nun who is such a huge commitment to a better world.

Walking through the streets that takes me to the stupa, a buddhist temple, I am waved at by women sitting down with their feet in deep red dye. I am being welcomed by a Sri Lankan monk at the stupa who invites me to take part in the mass. Later on, in the balmy evening I find a rickshaw back to the hotel to Harischanddra ghat and I am delighted about this profound encounter with a Goan nun and an understanding of why we all need to care for the fate of the less fortunate.

 

Een kijkje achter een vrouwenleven in kansarme situaties

Voor een behoorlijk aantal jaren werkte ik vrijwilliger als veldwerker voor de stichting Focus on Education. Ik bezocht meestal plaatsen in India, en een keer ging mijn route door Gambia. Naar plaatsen waar mensen geen mogelijkheid of toegang tot school hadden, plaatsen waar men traditionele wetenschap gebruikte.

Ik herinner me nog heel goed welke gevoelens ontsproten uit een bezoek aan musahar en dalit meisjes in een plaats vlakbij Varanasi, India. Deze jonge meisjes en hun ouders rapen stront. Ja, zij ruimen menselijke poep op, gewoon met hun handen. De meisjes wordt hier een kans aangeboden om hun leven van richting te veranderen.

Een reiziger zijnde, besloot ik langs te gaan bij Marie-Lou Barboza, een non die een opvangcentrum runt voor musahar en dalit meisjes. Mary-Lou is in direct contact met het echtpaar dat de organisatie runt waar ik vrijwillig voor werk.

Dalits worden ook ‘onaanraakbare’ genoemd en staan helemaal onderaan het sociale systeem, los van elke kaste. Musahars worden ‘rat-eters’ genoemd, en zijn de meest geïsoleerde groep in India.

 

Musahars zijn de meest kansarme groep van de gehele Indiase gemeenschap en zij lijden het meeste van wat er te lijden valt in India. Ze stammen af van een nomadische groep, nooit ergens lang gesetteld te zijn. Ze zijn nooit onderdeel van een gemeenschap geweest en daarom hebben ze geen scholing ontvangen. Het gebruik om ratten te vangen is lang geleden opgegeven, en komende van een nomadische achtergrond hebben ze geen andere vaardigheden dan het hoeden van varkens, het collecteren van hout en het produceren van bordjes gemaakt van bladeren. Naar deze jobs is geen hoge vraag meer in een gemoderniseerd India. Gediscrimineerd wordende werken ze in de minst aangename werkjes zoals landbouw werkzaamheden, stenen klein slaan of stront ruimen. Vaak zitten deze groep mensen zonder werk voor een half jaar aan een stuk. Uiteraard, met een degelijke training zouden zij een ander beroep kunnen leren, was het niet dat zij vaak verbannen worden van school. Simpelweg omdat ze buiten het kastesysteem vallen. Gedeeltelijk hierom is het voor hen moeilijker om een gedisciplineerde levensstijl te onderhouden en kiezen zij voor vrijheid. Niet denkende aan de dag van morgen. Er is tegenwerking om de dalit en musahar vrouwen sterker te maken voor een maatschappij dat hen als uitschot ziet. Er is zelfs tegenwerking van hun eigen familie. De jonge meiden worden vreemd aangekeken, verdacht van bekering naar een totaal andere levensstijl. De familie van de meisjes zijn vaak op hun hoede omdat ze denken dat ze voor eeuwig bij hen weggehaald of verleid worden tot het christendom, door de nonnen die discreet in sari’s lopen. De Indiase overheid doet niet veel om de exploitatie van deze groep tegen te gaan. Het is zelfs zo dat de overheid wetten activeert tegen handmatig poepruimen, een van de meest vernederende taken, en ondertussen zelf een dalit of musahar vrouw in huis hebben om hun toilet tank te legen.

Een maatschappij waar eisen veranderen, zelfs het ouderlijke standpunt

Zonder de hulp van de overheid, maar met tussenkomst van een niet winstgevende organisatie, krijgen de musahar en dalit meiden een plek buiten hun familie om hun manier van leven te veranderen. Een kans om hun manier van denken te veranderen, een kans om andere technieken te leren, hun talent te ontdekken waarmee ze in de veranderde maatschappij een manier kunnen vinden om geld te verdienen. Deze meiden wordt een kans aangeboden maar ze moeten het zelf willen. Ze worden overigens niet verwend en slapen in de omstandigheden zoals thuis; op stro.

Terwijl een groot aantal meiden het niet kan volbrengen om hetgeen ze geleerd te hebben uit te voeren zodra ze weer thuis zijn in hun vertrouwde omgeving, zullen ze dit wel doen wanneer zij hun eigen familie starten, zo is gebleken. Plots terug zijnde in het familieleven kijken andere vaak op hen neer. Teruggekeerd van zo’n cursus, die een jaar duurt, zijn de meiden inderdaad veranderd.

Nu worden ze ‘mevrouw’ genoemd, met een belachelijke ondertoon. ‘Mevrouw’ omdat andere denken dat ze nu bij de hogere kringen hoort met haar nieuwe maniertjes en andere omgangsvormen. Hun vaders komen samen bij de theestal om over hun dochters te praten, hoe stoer en hard en vooral hoe eigenwijs ze geworden zijn. En of ze dit soort gedrag wel toe moeten staan: dochters die met nonnen samenwonen die ze transformeren naar arrogante wezens?

De moeders van zulke dochters kijken vanaf een heel ander standpunt toe. Zij willen een beter leven voor hun dochter want het leven dat zij als moeder hebben is nooit goed geweest en nog steeds is het niets. Om hun dochters naar een katholieke instelling te zien gaan waar ze heropgevoed worden is hun dochters weder zien keren met een merkbare gedragsverandering.

Het recht van ieder mens, ook een meisje

Hier leren de meiden ook bewustzijn van hun rechten en verantwoording. Zij leren dat het niet stom is om als meisje geboren te zijn. Ze leren om te handelen tegen onderdrukking, tegen drugs en tegen een slecht dieet. Een slecht dieet heeft invloed op de hersenen en alleen al door een beter dieet kan er meer bereikt worden. Wanneer de cursus start willen de meiden vaak alleen meewerken wanneer zij suiker en zoetigheden krijgen. Zoetigheid komt echter alleen in de vorm van rechtvaardigheid, consequentie, liefde en aandacht. En zonder er iets voor terug te willen. De meiden wordt geleerd om op te komen voor hun waardigheid, en zo zelfvertrouwen te kweken. De jonge vrouwen wordt zelfs geleerd om de leiding te nemen in relaties, omdat hun (toekomstige) partners dit vaak niet doen. In zijn onwetendheid wil een jonge echtgenoot vaak een groot gezin, gaat hij naar de nep-sjamaan met een zere arm en neemt hij lichte drugs om zijn dagelijkse stimulans te krijgen, om ook zijn vreselijke werk uit te kunnen voeren. De jonge vrouwen wordt geleerd hoe de maatschappij gestructureerd is, hoe sociale omgangsvormen in zijn werk gaan en de religieuze vormen daarin. Dit alles zodat de vrouwen zelf een betere keus kunnen maken, waarin ze het goede in hun eigen cultuur kunnen behouden en het slechte verwerpen. Een voorbeeld van een heel positief punt uit hun samenleving is dat de balans tussen man en vrouw veel beter is, en ook zijn de familiebanden heel sterk. Hoewel dit redenen kunnen zijn voor de jonge vrouw om naar huis te keren wanneer ze nodig is om varkens te hoeden of haar jonge zusjes en broertjes te verzorgen.

 

Waarom is het dat vrouwen de kracht zijn achter zo veel samenlevingen?

Omdat het zomer is zijn de jonge vrouwen terug naar huis en ontmoet ik maar een persoon die is achtergebleven. Dat is Usha. Zij is een jonge vrouw die nu alleen met de nonnen in het opvanghuis is. Een van de nonnen is een zelfverzekerde, stoere en zeer sterk bespraakte dalit vrouw. Usha daarentegen is een verlegen, mooie meid die op het punt stond uitgehuwelijkt te worden. De huwelijksschat die haar ouders aan de echtgenoot zouden moeten geven was een buffel en een gouden ketting. Usha’s vader heeft 5 dochters, die geen van allen zoiets simpels bezitten als een gouden neusknopje. Hij kan dit niet veroorloven. Usha’s vader is naar de zusters gekomen om raad te vragen, en probeert meteen of Usha kan blijven wonen in dit opvangcentrum. Maar helaas, dat behoort niet tot de mogelijkheden. Het opvangcentrum is niet bedoeld voor dit soort aanvragen, en dat is simpelweg ook niet hoe dingen werken. ‘Dingen’ zoals leven zelf, opgroeien, uitvliegen.

De cursus heeft een duur van 10 maanden en de jonge vrouwen worden in een soort van snelkookpan gestopt. Zij leren zelfvertrouwen op te bouwen zodat ze niet herhaaldelijk onderdrukt worden. Het wordt ze aangeleerd om in zichzelf te geloven en het vooruitzicht dat zij in armoede en onderdanigheid horen te leven te verwerpen. Het wordt ze geleerd zichzelf toe te staan een eigen keus te maken; het negeren of opgeven van gewoontes en handelingen dat van hen ‘onacceptabele’ musahar of dalit vrouwen maakt ten aanzien van de buitenwereld. Kortom, ze krijgen een heropvoeding. Omdat hun moeders dit niet konden, uit onwetendheid, of onkunde of gewoon omdat ze het bestaan er niet van wisten.

Ondertussen wordt Usha’s situatie herzien. Usha, haar vader en de nonnen van het opvangcentrum zijn overeengekomen dat ze voor een paar maanden kan blijven. Ze zal dan de drie koeien verzorgen. Hiermee kan ze wat geld verdienen waarmee ze een naaimachine kan kopen, iets waar haar vader in eerste instantie gewoon naar vroeg. Met een naaimachine kan Usha voor een eigen inkomen zorgen en daarom alleen al een betere echtgenoot kiezen. Iemand die meer in Usha ziet dan een gouden ketting en een buffel.

 

De ouders van de kinderen hebben werk maar zeer onregelmatig. Er is een wet die zegt ‘tenniste 100 dagen werk per jaar’. Dit lijkt een goede regeling, het zorgt ervoor dat de allerarmste ook werk hebben, zij die vaak niet meer verdienen dan 50 eurocent per dag met baantjes als stenen kapotslaan of vodden rapen. Maar voor de ‘tenminste 100 dagen werk per jaar’ moeten zij ingeschreven staan in het nationale register, anders kan een gemeente hen niet traceren.

Vaak zijn zij niet geregistreerd en kunnen ze dat ook niet omdat ze geweerd worden van deze instanties, enkel vanwege hun afkomst. Voor hen bestaat er niet zoiets als een vaste baan dat een dagelijks gang naar het werk vereist. Hun werk bestaat voornamelijk uit het hakken van hout, het dragen van een generator in een huwelijksstoet, bakstenen bakken, brokken rots in stukken slaan, het verzamelen van boombladeren om borden van te maken, vloeren schoonmaken, toiletten ontruimen, varkens mesten en sommige rijden een fiets riksja, op een gehuurde fiets.

Sla je ogen naar beneden en houdt vol…

Het ruimen van menselijk ontlasting is een van de meest vernederende taken en daarom gedaan door de laagste kaste, of zij die daarbuiten vallen. Zij zetten een leven voort in ellendige armoede waar geen plaats is voor een toilet, laat staan een huis. Gezondheidszorg bestaat niet voor hen. Zonder ingeschreven te staan in het geboorteregister vervalt de zeer karige hulp van de overheid. School is onbekend en werk onregelmatig, laagbetaald en smerig. Zij zijn niet toegestaan om openbare gebouwen te betreden, zij mogen niet bidden in tempels en vooral niet de hogere kaste aanraken of er zelfs maar naar kijken. Nochtans heeft de hogere kaste er geen probleem mee om hun werkkracht te misbruiken. Hogere kaste heeft geen terughoudendheid om gebruik te maken van hun services. Ze vinden geen het belemmering om spullen te gebruiken die door dalit handen zijn gemaakt, hogere kaste eet zelfs van bordjes aangeraakt door lagere kaste. De hogere kaste blijft in deze positie gedeeltelijk vanwege de dalits en musahar voort te laten bestaan als onaanraakbare. Er zijn ongeveer 1.3 miljoen dalits in India, waarvan vele vrouwen en zij proberen de hoofden van hun families boven water te houden met het schoonmaken van toiletten. Maar niet gewoon toiletten zoals wij ze kennen. Hier is een gedachte die mensen weleens denken: ‘Waarom hebben hun altijd zoveel kinderen? Laat ze eerst eens wat doen aan gezinsplanning’. Met twee kinderen om voor te zorgen is het leven wellicht een stuk goedkoper, en kinderen zouden misschien zelfs naar school kunnen. Maar hier zit het probleem hem juist, deze vrouwen hebben nooit school gehad. Zij weten niet beter. Zij beogen een hoog aantal kinderen zodat er meer handen kunnen helpen. Er is namelijk een grote kans dat er een kind overlijdt en door meer kinderen te baren blijft de balans hoger. Op deze manier zijn hun kansen beter en hun levensvoorziening dus veiliger.

 

Stel je voor dat jij het moet doen

Het verwijderen van menselijke ontlasting uit toiletten zonder spoelsysteem en gaten in de grond wordt gedaan met hele simpele gereedschappen. Stukken karton, emmers en manden gevoerd met plastic tasjes om druipen tegen te gaan wanneer de vrouwen deze op hun hoofd afvoeren.

Het idee is om de jonge vrouwen zover te krijgen om mee te werken aan deze cursus die hen aangeboden wordt. Dit heeft niets te maken met bekeren of negatieve discriminatie maar met een betere positie in de samenleving. Marie Lou begint eerst de ouders van de meiden te begeleiden. Zij zijn vaak wantrouwend en het duurt lang om de moeders hun goedkeuren te krijgen.

Alle kinderen horen naar school te gaan, welke kaste dan ook. Maar dit gebeurd niet. Een school is vaak ver buiten hun dorp. De meisjes worden gediscrimineerd en hierdoor vallen zij buiten het schoolsysteem.  Ze worden ‘rat-eters’ genoemd en daarop neergekeken. Ook de leraren doen vrolijk mee aan discrimineren van de laagste kaste, zelf vaak niet goed opgeleid. Blijkbaar, zo hoor ik, is een van de taken van de leraren om zelf hun leerlingen te zoeken. Vreemd genoeg, de kinderen die de leeftijd hebben om naar school te gaan, maar dit niet doen, moeten toch gezien worden door de verantwoordelijke leraar. Als dit al gedaan wordt, is het niet mogelijk om de kinderen toch naar school te laten gaan omdat ze niet ingeschreven staan in het geboorteregister.

Het gaat verder dan niet naar school kunnen. Zonder geregistreerd te zijn, heb je geen recht op rantsoen kaarten (iets dat nog bestaat in India), ze kunnen geen land bezitten en zij wonen in armzalige hutten die binnen een uur gesloopt mogen worden op gezag van de overheid. Iets dat regelmatig gebeurd.

Soms wordt de meiden werk aangeboden door mensen van buitenaf. Vaak willen de jonge vrouwen niet gescheiden worden van hun familie om in te wonen op de plaats van het werk. Ze missen hun ouders en hun bekende omgeving te veel. Sommige ouders zijn erg bezorgd dat hun dochter ten onder gaat aan een verkeerde behandeling, of in het geniep wordt aangesteld als prostitué. Of erger, totaal verdwijnt. Dit zijn dingen die uiteraard gebeuren en zij zijn bang dat het hen ook zal overkomen. Oudere meiden lukt het nog wel om een baantje te vinden waarmee ze net genoeg verdienen om zichzelf te onderhouden, vooral in hun eigen gemeenschap.

 

Het soort werk dat deze jonge vrouwen nu verrichten is het aannaaien van randen aan de onderkant van sari’s (de 6 meter lange omslagdoek) en het borduren van zakdoekjes. Hun inkomen is niet veel maar ze beseffen wel dat ze een inkomen hebben als ze iets doen terwijl in vergelijking met niets doen ze niets hebben. Het opvangcentrum zorgt voor een thuis voor 14 tot 18-jarige. Sommige van hen zijn getrouwd toen ze 12 jaar waren, maar niet als echtgenote actief (dat worden ze pas na ongeveer 3 jaar. Dan gaan ze inwonen bij de echtgenoot en zijn ouders.) Ondertussen leert ze hier een beroep als verpleegster of secretaresse maar ook naaien, groente verbouwen en gezond koken. Ik ontdek dat een naaicursus zeer nuttig is en zelfvoorzienend kan zijn.

Veel jonge vrouwen krijgen niet eens een draad door de naald, ze hebben geen idee hoe hun kleding te repareren. Zodoende worden hun kapotte kledingstukken gebruikt als maandverband. En, logisch, zo komt er veel onbruikbaar textiel op straat terecht (en in de magen van koeien). Een onnodige vorm van afval. Een naaicursus is ook handig, en het zorgt voor een inkomen waarmee ze voor zichzelf kunnen zorgen. Naast het verkrijgen van zelf vertrouwen in hun eigen kunnen gaan de meiden ook op schoolreisjes met de nonnen. Hier leren ze op een natuurlijke wijze te communiceren met andere mensen, een ander soort manier om zelfvertrouwen te kweken. De meiden geloven in hekserij, bijgeloof of praktijken op basis van misleiding. Zij spenderen hun geld aan het vernietigen van een boze geest of een bezeten lichaam. Dit leidt er soms toe dat ze hun bezittingen verliezen, zoals een geit, om de swami (spirituele of religieuze leider) die ze voor hulp bezocht hebben, af te kunnen lossen.

 

Het is vaak op televisie te zien wanneer en nep swami op de vlucht is nadat hij een heel dorp genadeloos heeft bedrogen. Wanneer de jonge vrouwen pijn hebben in hun arm, denken ze dat het ligt aan ‘het boze oog’ of dat ze bezeten zijn. In plaats van naar een ziekenhuis te gaan (waar ze vaak geweigerd worden) kiezen ze voor uitroeiing van hun pijn. In het heropvoedcentrum worden ze bijgeleerd over natuurlijke medicijnen, de tuin om de vertrekken is vol met kruiden, planten en bomen.

Verder heerst er heel wat alcoholisme en de meiden, net zoals hun ouders, zijn verslaafd aan lokale verdovende middelen. Dit zijn vaak mengsels van tabak, gecombineerd met kalksteen en kneedbaar gom tegen hun wang en tandvlees geduwd. Sommige nemen niet minder dan 5 verschillende types verdovende middelen en doen er alles aan om in hun verslaving te voorzien; ze klimmen over de muren van het opvangcentrum, ze breken de andere meiden hun persoonlijke opbergkist open voor een paar muntjes. Of ze vluchten de donkere nacht in, terug naar hun moeders veilige maar onwetende armen, terwijl de bezorgde zusters hen proberen te volgen in een wilde nachtelijke riksja rit.

Werken als handmatig poepruimer komt regelmatig voor in India. Bij zowel ouders als hun dochters. Hun inkomen is laag en ze hebben onregelmatige opdrachten. Om dit soort werk te kunnen doen is het makkelijker om dronken te zijn, en dit snijdt aanzienlijk in hun dagelijkse uitgaven.

Ik had het erg fijn gevonden om de mensen aan her werk te zien en terug te komen met foto’s voor de organisatie waarvoor ik naar dit project ben gegaan. Maar het blijkt niet mogelijk om naar de mensen te gaan die aan het werk zijn als poepruimers. Daar Marie Lou al verdacht bekeken wordt wanneer zij komt, wat zullen ze niet van mij denken? Naast het feit dat het zeer respectloos is om bovenop hun smerige werk af te stormen met een grote camera. Om timide te komen vanwege onze culturele verschillen en enthousiast te vertrekken vanwege de snelle contacten die ik heb gelegd, en geweldige foto’s die ik heb genomen. Ik dring niet aan.

‘Maar waarom? Waarom? vraag ik Marie Lou, ‘laten de musahar en dalits zichzelf onderdrukken en vernederen?’ ‘Ze rebelleren wel,’ zegt Marie Lou ‘maar het heeft nog een lange weg te gaan. Zij leveren zeker wel weerstand maar omdat zij altijd onderdrukt worden, altijd onderwerp van weigering tegen basisbehoeften zijn, wanneer zij opkomen voor henzelf en opnieuw terug geschopt worden, dan leren ze snel genoeg af om weerstand te bieden.’ Gelukkig zijn de nonnen, samen met meer onbaatzuchtige mensen toegewijd aan deze zaak. Zij maken vele dalit en musahar meisjes -jaarlijks- klaar voor gelijkheid in de maatschappij.

Na een theepauze gaat Marie Lou naar de kerk maar voordat ze dat doet introduceert ze me gauw aan de mensen die langs de weg hun woning hebben gemaakt van plastic en ander gevonden materiaal. Zij zijn dalits en wonen naast het opvanghuis, pal aan de weg. Dit is illegaal en de overheid walst geregeld hun woningen plat.

Ik ontmoet een vrouw die borden maakt van bladeren. 100 borden voor minder dan een euro. Voor dit werkje moet zij eerst de bladeren vinden, dan oprapen, meenemen naar huis, vaststikken met kleine dunne takjes en uiteindelijk schoonmaken. Veel van het werk dat is gedaan door ‘onaanraakbare’ wordt gekocht door iemand die ver boven hen staat in het kastesysteem en zij hebben ineens geen afkeer meer om hun werk aan te raken. Een kentering of een voordeel aan kopers zijde?

 

Zodra de bewoners aan de kant van de weg doorhebben dat ik een foto maak, komen ze allemaal op me afgerend. Ze roepen me naar hun plastic huisje. Een jonge man met een vervormd lichaam heeft zijn zoontje liefdevol onder zijn arm, zittend op een bed van touw. Zijn jonge vrouw komt op haar kleine familie afgesneld wanneer ze ziet dat ik hen portreteer. Ze wil er ook bij zijn.  Ze ziet er wat wild uit en er wordt me verteld dat ze mentaal wat achter loopt. Ze is uitgehuwelijkt aan een zwaar misvormde man die als een veger werkt. Zijn ogen schitteren en spreken een onvermoeibare kracht en trots uit. Hij is gelukkig, ik kan niet anders concluderen.

En ik voel precies hetzelfde wanneer ik vaarwel zeg tegen de vrouw die me begeleid heeft, een supersterke non die zich zo geweldige inzet voor een betere wereld.

Lopend door de straten kom ik terecht bij een stupa, een boeddhistische tempel. Een vrouw met felrood geverfde voetzolen zwaait naar me. Even later word ik verwelkomt bij een Sri Lankaanse monnik van de stupa en zit ook ik in een religieuze mis. Later, in de zwoele avond laat ik me in een autoriksja terug vervoeren naar Harischanddra ghat en ben ik verrukt over de diepgaande ontmoeting met een non uit Goa en een verstandhouding over waarom we allemaal zouden moeten zorgen voor de minderbedeelde onder ons.